منطقه در مسیر استحکام پایه‌های آزادی و امنیت | دولت فراگیر آینده روشنی برای افغانستان | دولت‌ها و ملت‌ها در مسیر وحدت و انسجام تشکیلاتی

به گزارش پایگاه شناختی مبسوط،اوایل شهریورماه ۱۴۰۰ بود که اخبار پیشروی طالبان و تسلط این گروه سلفی پشتوزبان بر کابل تیتر اول رسانه‌های جمعی بود تا اینکه طالبان بر افغانستان مسلط و امور و آینده ملت افغان را بر عهده گرفت.

در همین حین رسانه‌ها گزارش می‌کنند که پاکستان با اهدافی که در آن میان ساماندهی امور افغانستان و استقرار امنیت به چشم می‌خورد نشستی با عنوان «مذاکرات بین الافغانی» را با محوریت وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان شکل داده است.

البته نمی‌توان مبدئ اصلی این ابتکار را دولت پاکستان عنوان کرد، اما شروع این نشست با مدیریت این کشور آغاز شد؛ چنین بود که ۱۷ شهریورماه ۱۴۰۰ اولین نشست وزرای خارجه کشور افغانستان به‌صورت مجازی برگزار شد.¹

بر اساس این گزارش حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، «وانگ یی» وزیر خارجه چین، «شاه محمود قریشی» وزیر خارجه پاکستان، «رشید مردوف» وزیر خارجه ترکمنستان، «سراج‌الدین مهرالدین» وزیر خارجه تاجیکستان و «عبدالعزیز کامل اف» وزیر خارجه ازبکستان در اولین نشست مجازی وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان حضور داشتند.

امیر عبداللهیان در این نشست از آمادگی جمهوری اسلامی ایران برای در اختیار گذاشتن تمامی امکانات خود به‌منظور پیشبرد مذاکرات بین الافغانی خبر داد؛ این در حالی است که سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه روز دوشنبه ۱۹ مهرماه در نشست هفتگی با خبرنگاران با شاره به توافق صورت گرفته در این نشست گفت: در این نشست توافق شد که دور بعدی نشست با حضور وزرای خارجه در تهران برگزار شود؛ در همان نشست توافق شد روسیه به این جمع اضافه شود و به پیشنهاد ایران، روسیه هم در آن نشست حاضر خواهد بود.

گفتنی است بعدازآن در حاشیه اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای در دوشنبه پایتخت تاجیکستان، نشست چهارجانبه جمهوری اسلامی ایران، روسیه، چین و پاکستان برگزار شد. در این نشست از برگزاری دور بعدی اجلاس همسایگان افغانستان به‌علاوه روسیه، استقبال به عمل آمد.²

از اهداف و رسالت‌هایی که رسانه‌ها و کارشناسان منطقه‌ای درباره مذاکرات بین الافغانی نام‌برده‌اند می‌توان به «پشتیبانی واضح کشورهای همسایه از ملت افغانستان به‌منظور ایجاد و استقرار احساس ملی همبستگی منطقه‌ای، هماهنگی میان کشورهای همسایه افغانستان، مبارزه با تروریسم و مواد مخدر و ساماندهی مهاجرت میلیون‌ها افغان» اشاره کرد.³

باید تأکید داشت که جریانی در داخل و خارج قاطبه‌ی کشورهای همسایه افغانستان با داستان‌ها و سناریوهای گوناگون اجتماعی و سیاسی به نمایندگی از نظام سلطه (آمریکا و اسرائیل) به دنبال استقرار و تثبیت وضعیت بحرانی در افغانستان هستند، تا جایی که در ایران اسلامی برخی از چهره‌هایی که نمایندگی جریان متن‌باز سیاسی موسوم به اصلاحات هستند (همزمان با تقابل آمریکا و طالبان در مردادماه ۱۴۰۰) تلاش خاصی برای تحریک ساختارهای نظامی و مردمی برای دخالت نظامی ایران در موضوع افغانستان از خود نشان دادند؛ این در حالی است که برخی از چهره‌های وابسته به همین جریان که در ساختارهای اداری وزارت خارجه رسوب کرده‌اند در دومین نشست مذاکرات بین الافغانی در تهران دست از بازیگری این سناریو برنداشته و از تریبون و حواشی این نشست برای انتقال اهداف (تعریف بزرگان حزبی و سلایق وزارتی دولت گذشته) شخصی بهره بردند.⁴

آنچه روز چهارشنبه واقع شد نشستی تأثیرگذار در افق‌های مدنی منطقه و البته توسعه ساختارهای آزادی‌بخش از ساختار عنکبوتی نظام سلطه بود؛ دومین دور از نشست وزرای خارجه کشورهای همسایه افغانستان موسوم به گفت‌وگوهای بین الافغانی با حضور وزرای امور خارجه ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، پاکستان، چین و روسیه برگزار شد و بیانیه مشترک آن نیز رسماً در رسانه‌های جمعی جهان منعکس گردید.

خاطرنشان می‌شود این نشست با سخنرانی محمد مخبر، معاون اول محترم رئیس‌جمهوری اسلامی ایران آغاز و سپس پیام ویدئویی آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل متحد به‌صورت ویدیویی پخش شد.

در پایان نیز بیانیه مشترک این نشست قرائت و حاضران برای برگزار نشست سوم در سال ۲۰۲۲ توافق کردند.

_{مستندات***}

_{1) مبسوط}

_{2) اقتباس - فارس}

_{3) اقتباس ایرنا}

_{4) مبسوط}